DEVAM: 12- İMAN
ŞU'BELERİNİN SAYISINI, BUNLARIN EN ÜSTÜN VE EN AŞAĞI OLANINI, HAYA'NIN
FAZİLETİNİ VE ONUN İMANDAN OLDUĞUNU BEYAN BABI
59 - (36) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة،
وعمرو
الناقد، وزهير
بن حرب. قالوا:
حدثنا سفيان
بن عيينة، عن
الزهري، عن
سالم، عن
أبيه؛ سمع
النبي صلى
الله عليه وسلم
رجلا يعظ أخاه
في الحياء.
فقال: "الحياء
من الإيمان".
[:-153-:] Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe, Amr en-Nakid ve Zuheyr b. Harb
tahdis edip dediler ki Bize Süfyan b. Uyeyne, Zührî'den, o da Salim'den o da babasından naklen rivayet etti. Babası şöyle
demiş:
Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) bir adamı haya hakkında kardeşine öğüt verirken dinledi sonra:
"Haya imandandır" buyurdu.
Diğer tahric: Tirmizi,
2615; İbn Mace, 58; Tuhfetu'I-Eşraf, 6828
A.DAVUDOĞLU
AÇIKLAMA: Bu hadîs müttefakun
aleydir. Buhari 'nin rivayetinde: «o» «Bırak onu» ifadesi de vardır. Onu Ebu
Davud, Tirmizi ve Nesaî dahî tahric etmişlerdir.
Haya
hakkındaki nasihatten murad: Niçin utanıyorsun diye onu tekdir ve çok utanmanın
iyi bir şey olmadığını kendisine anlatmasıdır Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) bunu görünce hemen müdahale etmiş; ve: «Bırak onu! Zira haya
imandandır.» buyurarak utanmanın fena bir şey olmadığını, kendisine tenbih etmiştir.
Burada şöyle bir sual hatıra gelebilir: Haya imandan bir cüz olunca, hayasızın
imanının bir kısmı yok demektir. îman bir bütün olup parçalanmayı kabul
etmediğine göre imanının bir kısmı noksan olan kimsenin dinden çıkması lazım
gelmez mi? İmansızlık küfür değil midir? Bu sualin cevabı şudur: Haya imanın
hakikatinden değil, kemalindendir. Bir şeyin kemalinin bulunmaması ise o şeyin
bulunmamasını istilzam etmez. Evet, ameller imanın hakikatinde dahildir;
diyenlerce işkal yine baki ise de muhakkik ulemadan buna kail olan yoktur.
Kötülüklerden
ve bilcümle utanç verecek şeyleri yapmaktan kaçınmaya teşvik; nasihatin ancak
yerinde olduğu zaman nazar-ı i'tibara alınacağı; yersiz nasihatten men'etmenin
lüzumu bu hadîsin delalet ettiği faideler cümlesindendir.
(36) حدثنا
عبد بن حميد.
حدثنا
عبدالرزاق.
أخبرنا معمر،
عن الزهري،
بهذا الإسناد.
وقال: مر برجل من
الأنصار يعظ
أخاه.
[:-154-:] Bize Abd b. Humeyd tahdis etti. Bize Abdurrezzak haber
verdi, bize Ma'mer, ez-Zühri'den bu isnat ile haber verip şöyle dedi: ... Kardeşine öğüt veren Ensar'dan bir adamın yanından
geçti...
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir; Tuhfetu'I-Eşraf, 6954